Phong tục làm mâm cúng giỗ của 3 miền

Cúng giỗ hằng năm cho người đã khuất là một trong những truyền thống văn hoá lâu đời của người dân Việt ta. Việc làm mâm cúng giỗ thể hiện được sự biết ơn, kính trọng và tưởng nhớ đến những đấng sinh thành, những bậc cha chú đã khuất. Tục cúng giỗ được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, không ai được quên và không thể không làm.

Phong tục làm mâm cúng giỗ của 3 miền

Việc làm mâm cúng giỗ như thế nào còn tùy thuộc vào điều điện kinh tế của mỗi gia đình để chuẩn bị mâm cỗ. Nhà nào có điều kiện thì chuẩn bị những món ăn thịnh soạn đầy đủ như nấu xôi chè rượu, thịt heo, gà, vịt, chả, cá, và món tráng miệng…. Còn nhà nào không muốn làm rềnh rang thì chuẩn bị mâm cỗ đơn giản vài món ăn như bữa cơm gia đình ăn gì thì cúng cái đó.

Ngoài ra, việc chuẩn bị mâm cúng giỗ còn phụ thuộc vào phong tục ở mỗi vùng miền. Ở mỗi vùng miền sẽ có cách làm giỗ, phong tục làm giỗ khác nhau. Tuy nhiên, trong mâm cúng giỗ thì không thể thiếu xôi chè, ở miền nào cúng ta cũng thấy xôi chè luôn xuất hiện trong ngày giỗ. Nó thể hiện truyền thống của người dân Việt từ xa xưa để dâng lên tổ tiên. Ngày nay, nếu bạn không có nhiều thời gian để nấu xôi chè cúng, thì bạn có thể đặt xôi chè ngon họ sẽ giao hàng tận nơi đến cho bạn.

Mâm cúng giỗ ở miền Nam

Trong mâm cúng giỗ ở miền Nam luôn có bốn món chính là : Hầm, Thịt luộc, Xào, Kho. Và nếu cúng 3 mâm ở 3 bàn thờ (giữa, bên trái, bên mặt), hoặc 1 bàn thờ, thì thức ăn phải giống nhau.

Món kho thường là thịt heo, cá lóc, kho với nước dừa để gợi phong vị miền Nam. Món thịt luộc là thịt ba chỉ, xắt mỏng. Món hầm, tức là thịt heo hầm, thường là giò heo hầm măng tre Mạnh Tông, hay khổ qua hầm giò heo. Xào có xào chua, xào mặn, với rau cải đồ lòng, hoặc tôm, gần như tuyệt đối không dùng thịt rừng.

Mâm cúng giỗ ở miền Trung

Sự cầu kỳ trong mâm cỗ của người miền Trung

Người miền Trung nổi tiếng cầu kỳ trong các món ăn, nhất là xứ Huế có sự ảnh hưởng lớn từ cung đình Huế với sự ảnh hưởng ẩm thực từ vua chúa thời xưa. Do khi làm mâm cúng giỗ các món ăn rất cầu kỳ. Các món ăn phổ biến trong mâm cúng giỗ ở người miền Trung như:

Thịt vịt luộc chấm nước mắm gừng. Thịt gà bóp với rau răm tiêu muối. Thịt heo luộc với mắm tôm, kèm với rau sống, vã xắt lát. Thịt heo quay. Thịt gà nấu la gu người miền Nam gọi là cà ry.  Thịt bò nướng. Thịt heo kho rim với tôm. Nem chả.  Cá chiên khúc. Cá thu hay cá to chặt khúc kho nước. Canh bún nổi giò heo hay nấu với lòng gà, vịt. Đậu cô ve, Su xào.

Mâm cúng giỗ ở miền Bắc

Người miền Bắc luôn giữ nết truyền thống từ xa xưa, họ mâm cúng giỗ các món ăn họ chuẩn bị gần như giống các món ăn từ xa xưa đến nay, ít có sự thay đổi. Mâm cúng giỗ gia truyền của người miền Bắc gồm các món như:

Cơm trắng, Xôi gấc (ăn kèm với giò, chả). Xôi vò, chè đường. Một con cua và một quả trứng bày chung trên một đĩa. Chả quế. Thịt quay, Bê thui (chấm tương gừng). Giò lụa hay giò bò thì là, Giò thủ, Giò bì. Chân giò (giò heo) hầm măng khô, mộc nhĩ. Gà luộc (chặt miếng, sắp vào một chiếc đĩa sâu, những miếng đẹp và có da thì nằm sát đáy đĩa, rồi úp ngược đĩa gà này vào một chiếc đĩa trảng khác, cho ngon mắt). Thịt đông, dưa chua (nếu cúng giỗ vào mùa lạnh). Tôm thịt xào nấm đông cô, đậu ve, cà rốt, su hào. Lươn om với bắp chuối bào
Nộm măng (+ tôm, thịt, khế thái dọc, mè rang). Xà lách búp, cà chua, dưa deo (chấm nước tôm rim).